മന്ദത, പൊതുവായ അസ്വാസ്ഥ്യം, വിഷാദം, ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കാന് കഴിയാഴ്മ തുടങ്ങിയ ലക്ഷണങ്ങളുടെ പ്രത്യേകതരം മിശ്രിതമാണ് കാണുന്നത്. ഇത് അല്പ്പം നീണ്ടുനില്ക്കുന്ന കോവിഡ് അസുഖബാധ പോലെയാണ്. വൈറസിന്റെ ബാധയേറ്റയാളുടെ ലക്ഷണങ്ങളാണെങ്കിലും ഏറെക്കുറെ ഇതുപോലെയാണ് ഇപ്പോള്് ഇന്ത്യയുടെ സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയുടെ ആരോഗ്യവും.
ജൂണ് അവസാനിക്കുമ്പോള് 40 ലക്്ഷം ഇന്ത്യക്കാര് കോവിഡ് -19 മൂലം മരണമടഞ്ഞിരുന്നുവെന്ന് ദി ഇക്കണോമിസ്റ്റ് വാരിക പുറത്തുവിട്ട കണക്കുകള് പറയുന്നു. അഭിഷേക് ആനന്ദും സെന്റര് ഫോര് ഗ്ലോബല് ഡവലപ്മെന്റിന്റെ സഹപ്രവര്ത്തകരും ഈ ആഴ്ച പ്രസിദ്ധീകരിച്ച പുതിയ പഠനം ഈ കണക്ക് ശരിവെക്കുന്നുമുണ്ട്. വാഷിംഗ്ടണില് ഡിസി. ഔദ്യോഗിക കണക്കുകള് കാണിക്കുന്നതിന്റെ പത്തിരട്ടിയാണ് ഇത്. ബ്രിട്ടന്, അമേരിക്ക തുടങ്ങിയ സമ്പന്ന രാജ്യങ്ങളേക്കാള് ഇന്ത്യയില് വൈറസ് വളരെ മാരകമാണെന്ന് ഇത് സൂചിപ്പിക്കുന്നു, മരണനിരക്ക് അതിന്റെ വിനാശകരമായ രണ്ടാം തരംഗം വരെ എത്തിയപ്പോള് തന്നെ മേല്പ്പറഞ്ഞ രാജ്യങ്ങളിലെ മരണനിരക്കും ഇന്ത്യയിലെ നിരക്കും വലിയ സാമ്യമാണുളളത്. അതിനാല് രാജ്യം പഴയ സാധാരണ അവസ്ഥയിലേക്ക് പോകാന് അല്പ്പം പാടുപെടുമെന്ന കാര്യത്തില് അതിശയമില്ല.
ഈ അവസ്ഥ കാരണം മറ്റ് രാജ്യങ്ങള് കുതിച്ചുയരുമ്പോള് ഇന്ത്യക്ക് അനങ്ങാന് പറ്റാത്ത സാഹചര്യമാണുളളത്. ഇന്ത്യയുടെ സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയെ കോവിഡ് മഹാമാരി വളരെയധികം ബാധിച്ചിരിക്കുന്നു. ഇന്ത്യ നിരന്തരമായ തൊഴിലില്ലായ്മ, ഉയര്ന്ന പണപ്പെരുപ്പം, ഡിമാന്റ് കമ്മി, സമ്പാദ്യവും നിക്ഷേപവും കുറയുന്നുത്പോലുളള പ്രശ്നങ്ങളുമായി മല്ലിടുകയാണ്. കോവിഡ് -19-ന് മുമ്പുള്ള അത്തരം പ്രശ്നങ്ങളില് പലതും കൂടുതല് വഷളാക്കി. വാക്സിനേഷന് കാമ്പെയ്ന് മുംബൈ ട്രാഫിക്കിലെ ആംബുലന്സ് പോലെ ഇഴഞ്ഞു നീങ്ങുമ്പോള് സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയും മെച്ചപ്പെട്ട ആരോഗ്യത്തിനുവേണ്ടി ഊര്ദ്ധശ്വാസമിടുകയാണ്. മറ്റുളള രാജ്യങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് ഇന്ത്യയുടെ സാമ്പത്തികാരോഗ്യം വീണ്ടെുടുക്കാനുളള പാത വളരെ ദൈര്ഘ്യമേറിയതും വേദനാജനകവുമാണ്.
ഇന്ത്യയുടെ സാമ്പത്തിക മൂലധനമായ മുംബൈയിലെ അപ്ലയന്സ് സെയില്സ്മാന് നീരജ് വോറയുടെ കാര്യം പരിശോധിക്കാം. കഴിഞ്ഞ വര്ഷത്തെ രാജ്യവ്യാപകമായി ലോക്ക് ഡൗണ് സമയത്ത് അദ്ദേഹത്തിന്റെ ശമ്പളം പ്രതിമാസം 26,000 രൂപയില് നിന്ന് 14,000 രൂപയായി സ്ഥാപനം കുറച്ചിരുന്നു. അതിനിടക്ക് അവന്റെ പിതാവിന് വൈറസ് ബാധിച്ചു. ചികിത്സാച്ചെലവ് വര്ദ്ധിച്ചതോടെ അദ്ദേഹവും സഹോദരിയും അവരുടെ സ്ഥിര-നിക്ഷേപ സമ്പാദ്യം എടുത്തുതുടങ്ങി. അതാണെങ്കില് നന്നെ കുറവായിരുന്നു. അതോടെ താന് സമ്പാദിച്ച ഇന്ഷുറന്സിലേക്ക് അദ്ദേഹം തിരിഞ്ഞു. 280,000 രൂപയ്ക്ക് ഒരു മെഡിക്കല് ബില് കവര് ചെയ്യാന് അവരുടെ പോളിസി അവരെ സഹായിച്ചു.
മിസ്റ്റര് വോറയുടെ കുടുംബം ഇപ്പോള് സുഖമായിരിക്കുന്നു. എന്നാല് പിതാവിന്റെ മരുന്നിന് ഇപ്പോഴും പ്രതിമാസം 3,000-4,000 രൂപ കഴിവേണം. വാടക നല്കേണ്ട 5,000 രൂപ കടം വാങ്ങേണ്ടി വരുന്നു. ''പണം എപ്പോള് ക്രെഡിറ്റാകുമെന്നും അതെപ്പോള് ഇല്ലാതാകുന്നുവെന്നും അപ്രത്യക്ഷമാകുമെന്നും എനിക്ക് മനസ്സിലാകുന്നില്ല,'' ശ്രീ വോറ പറയുന്നു. ഇപ്പോള് മാസ്ക്, കയ്യുറകള്, സാനിറ്റൈസര് എന്നിവയില്ലാതെ വീട്ടില് നിന്ന് പോകാറില്ല. ''കൊറോണ വീണ്ടും സംഭവിക്കുന്നത് എന്റെ കുടുംബത്തിന് താങ്ങാനാവില്ല.'
മാര്ച്ച് 31 ന് അവസാനിച്ച സാമ്പത്തിക വര്ഷത്തില് ഇന്ത്യയുടെ ജിഡിപി 7.3 ശതമാനം കുറഞ്ഞു. ഇത് മറ്റേതൊരു വലിയ ഏഷ്യന് സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയേക്കാളും കൂടുതലാണ്. അത് വൈറസിന്റെ രണ്ടാം തരംഗത്തിന് തൊട്ടുമുമ്പായിരുന്നു. 2020 മധ്യത്തില് പെട്ടെന്ന് ലോക്ക്ഡൗണ് ഏര്പ്പെടുത്തിയതു ദശലക്ഷക്കണക്കിന് കുടിയേറ്റ തൊഴിലാളികള് കുടുങ്ങുന്നതിനും തൊഴിലില്ലാത്തവരാക്കുന്നതിനും കാരണമായി. അതിന്റെ സാമ്പത്തിക ആഘാതം ചില്ലറയായിരുന്നില്ല. എന്നാല് പലര്ക്കും, പ്രത്യേകിച്ചും ഇന്ത്യയിലെ ശമ്പളമുള്ള മധ്യവര്ഗത്തില്, പാന്ഡെമിക്കിന്റെ രണ്ടാം റൗണ്ടില് ഏ്റ്റ മാനസിക ആഘാതം കൂടുതല് വഷളായി. വോറയെപ്പോലെ പതിനായിരക്കണക്കിന് ആളുകള് സ്വയം വരുമാനത്തിന്റെ കോണിയിലേക്ക് ഇറങ്ങിച്ചെല്ലുന്നുണ്ടെങ്കിലും കൂടുതല് സുഖകരമല്ലാത്തവര് സമ്പാദ്യത്തില് മുങ്ങി നിക്ഷേപം നിര്ത്തിവയ്ക്കെുകകയാണ്. ഇന്ത്യയുടെ ഏറ്റവും പരമ്പരാഗത സമ്പാദ്യ മാര്ഗ്ഗമായ സ്വര്ണ്ണാഭരണങ്ങള്ക്കെതിരായ ബാങ്ക് വായ്പകള് കഴിഞ്ഞ സാമ്പത്തിക വര്ഷത്തില് 82 ശതമാനം ഉയര്ന്നു.
കണ്സള്ട്ടിംഗ് സ്ഥാപനമായ ഗ്രാന്റ് തോണ്ടണ് നടത്തിയ വൈറ്റ് കോളര് തൊഴിലാളികളുടെ വോട്ടെടുപ്പില് 40% ജീവനക്കാര്ക്ക് കഴിഞ്ഞ വര്ഷം ശമ്പളം വെട്ടിക്കുറച്ചതായി കണ്ടെത്തി. തലസ്ഥാനമായ ദില്ലിയിലെ 3,000 അസംഘടിത മേഖലയിലെ തൊഴിലാളികളില് മറ്റൊരു സര്വേയില് കഴിഞ്ഞ വര്ഷം പുരുഷ ബ്രെഡ് വിന്നര്മാര്ക്ക് ശരാശരി 39% വരുമാനത്തില് കുറവുണ്ടായതായി കണ്ടെത്തി. മറ്റൊരു 38,000 -ത്തിലധികം പേര് പ്രതികരിച്ച മറ്റൊരു ഓണ്ലൈന് സര്വ്വെയില് ഇന്റര്നെറ്റ് ആക്സസ് ആസ്വദിക്കുന്നവരില് മുക്കാല് ഭാഗവും തങ്ങളുടെ വരുമാനം ഈ വര്ഷം കുറയുമെന്ന് ആശങ്കയുളളതായി പറഞ്ഞു.
ഈ റിപ്പോര്്ട്ടുകളെല്ലാം രാജ്യത്തിന്റെ സാമ്പത്തികാരോഗ്യം പരിതാപകരമാണെന്ന് സ്ഥിരീകരിക്കുന്നു. ഭക്ഷണം പൊതി വിതരണം ചെയ്യുന്നതിന്റെ ആവിശ്യവും വര്ദ്ധിച്ചുവരികയാണെന്ന് ചാരിറ്റികള് റിപ്പോര്ട്ട് ചെയ്യുന്നു. സ്വകാര്യ സ്കൂളുകള് പൂര്ണ്ണമായും താഴിട്ടിരിക്കുകയാണ്. ലക്ഷകണക്കിന് അണ്എയ്ഡഡ് സ്്കൂള് വിദ്യാര്ത്ഥികള് സര്ക്കാര് സ്കൂളിലേക്ക് മാറി ചേര്ന്നതായും റിപ്പോര്്ട്ടുകള് പറയുന്നു. 2019 മുതല് 40,000 മൊബൈല് ഫോണ് ഷോപ്പുകള് അടച്ചുപൂട്ടിയതായി ഓള് ഇന്ത്യ മൊബൈല് റീട്ടെയിലേഴ്സ് അസോസിയേഷന് പറയുന്നു. ലോകത്തിലെ ഏറ്റവും വലിയ ഇരുചക്ര വാഹന വിപണിയായ ഇന്ത്യയിലെ മോട്ടര് സൈക്കിള് വില്പ്പന 2014 ലെ നിരക്കിലേക്ക് കൂപ്പുകുത്തി.
വളര്ച്ച പ്രവചിക്കുന്ന ധനതത്വശാസ്ത്രജ്ഞരെ അമ്പരപ്പിക്കുന്ന സാഹചര്യമാണിപ്പോള് ഉളളത്. നല്ല സാഹചര്യം എത്ര വേഗത്തില് പുനരാരംഭിക്കുമെന്നല്ല, എത്ര വര്ഷങ്ങള് നഷ്ടപ്പെട്ടുവെന്നാണ് ഇപ്പോള് അവരെ അമ്പരപ്പിക്കുന്നത്. 2000 കളില് ഇന്ത്യ നേടിയ 7-8% പരിധിയിലേക്ക് എങ്ങനെ എത്താന് സാധിക്കുമെന്നാണ് പ്രശ്നം. അതിവേഗ വളര്ച്ച തിരിച്ചുപിടിക്കാതെ സാധാരണ അവസ്ഥയിലേക്കെത്താന് രാജ്യത്തിന് സാധിക്കില്ലെന്നാണ് ദില്ലി കേന്ദ്രമായ നാഷണല് കൗണ്സില് ഓഫ് അപ്ലൈഡ് ഇക്കണോമിക് റിസര്ച്ചിന്റെ (എന്കെയര്) അടുത്തിടെ നടത്തിയ ഒരു പഠനം സൂചിപ്പിക്കുന്നത്. അതിവേഗ വളര്ച്ചാ തന്ത്രമില്ലാതെ ഇന്ത്യ ഒരിക്കലും നഷ്ടപ്പെട്ട വളര്ച്ചയ്ക്ക് പരിഹാരം കാണില്ലെന്നും താരതമ്യേന വലിയൊരു ജനസംഖ്യാ ലാഭവിഹിതം ഒരിക്കലും കൊയ്യാനിടയില്ലെന്നും തൊഴിലില്ലാഴ്്മ പരിഹരിക്കാനും സാധിക്കില്ലെന്നും പഠനം വ്യക്തമാക്കുന്നു.
സമ്മര്ദ്ദത്തെക്കുറിച്ച് ഇന്ത്യാ ഗവണ്മെന്റിന് ധാരണയുണ്ടെന്നാണ് വിദഗ്ധര് ചൂണ്ടികാട്ടുന്നത്. കാരണം, കഴിഞ്ഞ വര്ഷം നാമമാത്രമായ 300 ബില്യണ് ഡോളര് വാഗ്ദാനം ചെയ്തതിനെത്തുടര്ന്ന് ഈ ജൂണ് അവസാനത്തോടെ 85 ബില്യണ് ഡോളര് ആശ്വാസ നടപടികളായി പ്രഖ്യാപിച്ചു. ഇത് ജിഡിപിയുടെ 3% വരും. സൗജന്യ ഭക്ഷ്യധാന്യങ്ങളുടെ വിതരണം അഞ്ച് മാസത്തേക്ക് കൂടി നീട്ടിയിട്ടുമുണ്ട്.
യഥാര്ത്ഥത്തില്, സര്ക്കാര് ചെലവുകള് വികസിക്കുകയല്ല, ചുരുങ്ങുകയാണ്. ജൂണ് വരെയുള്ള പാദത്തില് പുതിയ പദ്ധതികളിലെ സംസ്ഥാന നിക്ഷേപം ഈ വര്ഷത്തെ ആദ്യ മൂന്ന് മാസങ്ങളെ അപേക്ഷിച്ച് 42 ശതമാനം കുറഞ്ഞു. ഈ വര്ഷത്തെ മൊത്തം ചെലവ് ജിഡിപിയുടെ വെറും 16.3% ആയിരിക്കും, ഇത് മുന് വര്ഷത്തെ 17.8% ല് നിന്ന് ഗണ്യമായ കുറവ് കാണിക്കുന്നു.
ഈ സംഖ്യകള് പ്രതിഫലിപ്പിക്കുന്നത് ഇന്ത്യ ഒരു ദരിദ്ര രാജ്യമായി തുടരുന്നുവെന്നാണ്. ക്രെഡിറ്റ് റേറ്റിംഗ്, പലിശനിരക്ക്, പണപ്പെരുപ്പം എന്നിവയില് സര്ക്കാര് ജാഗ്രത പാലിക്കുന്നുണ്ട്. റിസര്വ്വ് ബാങ്കിന്റെ പണനയത്തിന്റെ ഉയര്ന്ന പരിധിയായ 6% ന് മുകളിലാണ ഇപ്പോള് പണപെരുപ്പം. പോസ്റ്റ്- കോവിഡ് ആണ് പ്രശ്നമെങ്കില് അത് കൈകാര്യം ചെയ്യുന്നതിലെ രാഷ്ട്രീയ നേതൃത്വത്തിന്റെ പരാജയമാണ് മുഖ്യ കാരണം. മനുഷ്യവിഭവ ശേഷിയുടെ നിക്ഷേപം നടത്തുന്നതില് പരാജയം മുതല് യഥാര്ത്ഥ മത്സരാധിഷ്ഠിത സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയിലേക്കുള്ള സമ്പൂര്ണ്ണ പരിവര്ത്തനത്തില് നിന്ന് ഒഴിഞ്ഞുമാറുന്നത് വരെ സര്ക്കാറിന്റെ പരാജയമാണ്.
ജനസംഖ്യയുടെ 6.5% പേര്ക്ക് മാത്രമാണ് വാക്സിനേഷന് നല്കിയിട്ടുള്ളത്. വൈറസിന്റെ മുമ്പത്തെ വകഭേദങ്ങളിലൂടെ അണുബാധയിലൂടെ നേടിയ ആന്റിബോഡികളുള്ളവരില് പലരും ഇപ്പോഴും നേരിയ രോഗം ബാധിക്കുകയും ഡെല്റ്റ വേരിയന്റ് അല്ലെങ്കില് ഇതുവരെ പുറത്തുവരാനിരിക്കുന്ന പുതിയ മ്യൂട്ടേഷനുകള് ഉപയോഗിച്ച് സുരക്ഷിതമല്ലാത്ത എല്ലാവരേയും ബാധിക്കുകയും ചെയ്യുന്ന സാഹര്യമാണിപ്പോള് ഉളളത്. മഹാമാരിയുടെ രണ്ടാംഘട്ടത്തില് തന്നെ ഇക്കോണമി ശ്വാസംമുട്ടുമ്പോള് അധികാരികള് ഓര്ക്കേണ്ടത് കൊടുങ്കാറ്റ് ഇനിയും വീശാനുണ്ടെന്നാണ്.